Het verhaal van de giraf en de jakhals
In geweldloze communicatie wordt onderscheid gemaakt tussen een manier van communiceren die verbindt en een manier die verwijdert. Om deze verschillen te illustreren, worden vaak de Giraf en de Jakhals als symbool gebruikt. De jakhals staat voor communicatie vanuit dominantie en afhankelijkheid, de giraf voor communicatie vanuit compassie en zelfbewustzijn. Maar wat is het verhaal achter deze metafoor?
De jakhals
In de jaren '90 reisde Marshall Rosenberg (Amerikaanse psycholoog) door Europa om over zijn model van Geweldloze Communicatie te vertellen. Hij werd vaak door deelnemers van zijn workshops van en naar de luchthaven gebracht. Een dame die hem regelmatig vervoerde had de neiging om telkens tijdens de autorit haar hart te luchten over het gedrag van haar echtgenoot. Toen Marshall weer eens bij deze vrouw in de auto zat, vroeg hij haar hoe het nu met haar en 'die ouwe jakhals' gesteld was. De vrouw reageerde zo krachtig op deze metafoor dat ze bijna van de weg reed terwijl ze riep dat dit precies samenvatte wat haar man volgens haar was. Iemand die de hele tijd probeerde dominant te zijn om eigen doelen te bereiken, vaak neigde dit naar lastig of hinderlijk.
Marshall genoot zo van de sterke reactie dat hij in zijn trainingen aan deelnemers begon te vragen wie er een jakhals in zijn/haar leven heeft. De vergelijking werd vaak met gelach van herkenning ontvangen. Hij besloot de Jakhals erin te houden.
De giraf
In eerste instantie was de tegenhanger van de jakhals een eend. Marshall gebruikte de eend vaak met betrekking tot het ingaan op verzoeken. "Doe alsjeblieft alleen wat ik vraag, zoals je dat doet met het plezier van een kind dat een groep hongerige eenden voert". Hij bedoelde hiermee dat je alleen iets moet doen vanuit een oprechte behoefte om het leven aangenamer te maken voor jezelf maar ook voor de ander. Zodra je iets doet vanuit schaamte, schuldgevoel, verplichting, angst of om liefde te kopen, dan is dit volgens Marshall een mogelijke bron van geweld. Jijzelf of iemand anders zal er op een bepaald moment de prijs voor betalen als je iets tegen je zin in doet.
Marshall werd er echter tijdens workshops op gewezen dat de kleine eend nooit opgewassen zou zijn tegen de veel grotere en sterkere jakhals als het er echt op aan komt. Daarom maakte de eend plaats voor de giraf. De giraf is het landdier met het grootste hart, dat staat voor compassie. En de langste nek voor het lange termijnperspectief op de gevolgen van je eigen handelen.